Vô Sinh Có Chữa Được Không? Chẩn Đoán & Điều Trị

Trung Tâm Nam Khoa

12/07/2021

115 lượt xem

Vô Sinh Có Chữa Được Không? Chẩn Đoán & Điều Trị

Vô sinh được gọi là chứng bệnh thời hiện đại bởi tỷ lệ mắc phải ngày càng gia tăng. Hiện nay có tới 7,7% cặp vợ chồng ở Việt Nam bị vô sinh, bao gồm cả người trẻ chưa từng sinh con hoặc đã có con trước đó nhưng muốn sinh thêm lại không thể. Vậy liệu vô sinh có chữa được không? Bằng cách nào? Cùng theo dõi bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé!

Bệnh vô sinh là gì, có chữa được không?

Vô sinh chỉ tình trạng sau 1 năm (với vợ dưới 35 tuổi) hoặc 6 tháng (vợ trên 35 tuổi) không thể có con dù giao hợp thường xuyên, không dùng bất kỳ biện pháp tránh thai nào.

Vô sinh có chữa được không tùy thuộc vào nguyên nhân và tình trạng cụ thể. Nhưng thông thường khi điều trị sớm thì khả năng sinh sản được bảo tồn sẽ cao hơn.

Trong số những trường hợp tìm được nguyên nhân vô sinh cụ thể, thì có đến 40% do nam giới, 40% do phụ nữ, 20% là bởi cả hai. Do vậy khi chẩn đoán và điều trị vô sinh, cần phải làm trên cả vợ lẫn chồng.

Khám và điều trị vô sinh cho nam giới

Ở phái mạnh, vô sinh thường xuất phát từ những lý do như:

Số lượng tinh trùng ít, chất lượng kém: hậu quả của viêm tinh hoàn, viêm ống dẫn tinh, bất thường hormone, giãn tĩnh mạch thừng tinh; tác dụng phụ của thuốc làm giảm khả năng vận động của tinh trùng (huyết áp, đau dạ dày); bệnh tình dục làm viêm ống dẫn tinh, tắc ống dẫn tinh; nhiễm trùng tiết niệu; di chứng quai bị gây viêm mào tinh; lao mào tinh; tia phóng xạ, nhiễm kim loại nặng, bia rượu, thuốc lá.
Nguyên nhân khác: bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, tuổi cao khiến hormone giảm, liệt dương, rối loạn xuất tinh ngược dòng, giảm ham muốn hay stress kéo dài…

Chẩn đoán vô sinh ở nam giới kết hợp tìm kiếm nguyên nhân

Các bước chẩn đoán vô sinh cho nam giới

Để chẩn đoán, bác sĩ cần khai thác về những bệnh mà bạn hoặc ruột thịt trong gia đình mắc phải, có chấn thương hay từng làm phẫu thuật gì, thói quen tình dục, có sự bất thường nào trong thời dậy thì hay không.

Kế tiếp là làm tinh dịch đồ. Đây là bước bắt buộc trong quá trình chẩn đoán vô sinh. Xét nghiệm cho biết lượng tinh trùng có hình thái bình thường và tỷ lệ di động của chúng – hai yếu tố then chốt để thụ thai; cùng với đó là có dấu hiệu viêm trong cơ quan sinh sản hay không. Nếu cần thiết, các bác sĩ sẽ chỉ định phái mạnh kiểm tra tinh trùng chuyên sâu hơn, tức là đánh giá xem khi ra khỏi dương vật chúng sống được bao lâu, khả năng xâm nhập qua vỏ trứng, khi gắn vào trứng có trục trặc gì không. Tuy nhiên rất ít khi phải làm xét nghiệm này.

Ngoài ra, các anh cần làm thêm các xét nghiệm bổ sung như:

Siêu âm bìu: kiểm tra giãn tĩnh mạch tinh hoàn và cấu trúc của tinh hoàn cùng những bộ phận xung quanh
Kiểm tra nội tiết tố: quá trình sinh tinh chịu sự chi phối của các hormone ở não bộ và tinh hoàn, đặc biệt là testosterone. Những bất thường trong việc tổng hợp những hormone này cũng có thể là yếu tố gây vô sinh
Siêu âm trực tràng: quan sát tuyến tiền liệt và phát hiện tắc nghẽn ống dẫn tinh nếu có
Xét nghiệm nước tiểu sau xuất tinh: nước tiểu chứa tinh trùng chứng tỏ có hiện tượng xuất tinh ngược. Tinh trùng đi ngược vào bàng quang thay vì xuất tinh ra ngoài khiến nam giới không thể có con
Sinh thiết tinh hoàn: thường được sử dụng để chẩn đoán tế bào học của mô tinh hoàn, xác định khả năng sinh tinh. Phân biệt giữa các bệnh lý ảnh hưởng khả năng sinh sản có nguyên nhân từ tinh hoàn hay từ nơi khác.
Xét nghiệm di truyền: chỉ một thay đổi nhỏ trên nhiễm sắc thể giới tính Y cũng có thể khiến lượng tinh trùng được sản xuất ra rất ít.

Những chẩn đoán này vừa giúp xác định nguyên nhân, vừa trả lời cho câu hỏi vô sinh có chữa được không ở nam giới. Nếu tinh hoàn còn sản xuất tinh trùng, nam giới còn cơ hội làm cha. Nhưng nếu không thể tìm thấy dấu hiệu của tinh trùng trong hệ thống sinh sản thì thực sự rất đáng tiếc.

Vô sinh có chữa được không phụ thuộc vào việc có còn khả năng sản xuất tinh trùng

Cách điều trị bệnh vô sinh cho nam

Để điều trị vô sinh, có nhiều phương án khác nhau tùy thuộc nguyên nhân cụ thể. Gồm có:

Phẫu thuật: là cách để khắc phục, sửa chữa những vấn đề bất thường ở cấu trúc đường sinh sản, đó là thông tắc ống dẫn tinh, xử lý giãn tĩnh mạch thừng tinh
Điều trị viêm: chủ yếu là kháng sinh đặc hiệu giải quyết vấn đề nhiễm trùng tại đường sinh dục hoặc tiết niệu, nhưng chỉ khôi phục được khả năng sinh sản khi bệnh ở giai đoạn sớm. Khi đã ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của những bộ phận này thì kết quả rất khó nói
Cân bằng hormone: bằng thuốc nếu vô sinh liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố
Cải thiện khả năng tình dục: là thuốc, tập luyện hay sử dụng một số kỹ thuật can thiệp nhằm giúp phái mạnh lấy lại bản lĩnh chăn gối, giải quyết vấn đề xuất tinh, cương dương, ham muốn thấp…
Tăng cường chất lượng và số lượng tinh trùng: chủ yếu bằng thực phẩm chức năng đã có chứng minh hiệu quả như Profortil, Orthomol Ferti Plus, Proxeed Plus, Men Sterona, Proxerex, Zplus Men’s Health…

Sau khi điều trị, nếu vẫn chưa thể có con, bác sĩ sẽ tư vấn những phương pháp hỗ trợ sinh sản, lấy tinh trùng ra ngoài bằng nhiều cách sau đó bơm vào tử cung hoặc thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó mới cấy phôi đã thụ thai vào buồng tử cung của người vợ.

Thụ tinh trong ống nghiệm là phương án cuối cùng điều trị vô sinh

Khám và điều trị vô sinh cho nữ

Nữ giới cũng có nhiều nguyên nhân gây ra vô sinh như cấu trúc hệ thống sinh sản, cân bằng hormone, bệnh phụ khoa… Chúng liên quan đến sự trưởng thành và rụng trứng, khả năng làm tổ của phôi đã thụ tinh trong tử cung.

Chẩn đoán vô sinh ở phụ nữ như thế nào?

Bước đầu vẫn là khai thác về thời gian, tần suất và khả năng giao hợp; có từng mang thai, sảy thai, sinh non, phá thai, thai ngoài tử cung; biện pháp tránh thai trước đây; chu kỳ kinh nguyệt; tiền sử phẫu thuật đặc biệt tại vùng chậu; tiền sử bệnh nội khoa của người nữ và gia đình; có từng mắc bệnh lây qua đường tình dục hay không. Đây đều là những thông tin cơ sở giúp bác sĩ có hướng chẩn đoán tiếp theo.

Bước thứ 2 là thăm khám trực tiếp để tìm kiếm những nguyên nhân gây vô sinh gồm dấu hiệu buồng trứng đa nang (rậm lông, béo phì, thừa cân, chậm phát triển), bệnh nội tiết (tiểu đường, tuyến giáp, tuyến thượng thận…), tim mạch, huyết áp cáo…

Bước thứ 3, cần khám phụ khoa vì đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến phụ nữ chậm có con. Bác sĩ sẽ kiểm tra sự phát triển của bộ phận sinh dục ngoài, những khác thường trong cấu trúc đường sinh dục (polyp, u, lộ tuyến, vách ngăn, khoét chóp..; tử cung; 2 phần phụ…).

Bên cạnh đó, trong trường hợp có viêm nhiễm phụ khoa, biện pháp phết và soi dịch âm đạo giúp xác định tác nhân gây bệnh để đưa ra phác đồ phù hợp.

Bước thứ 4 gồm những xét nghiệm chuyên sâu hơn như là:

Siêu âm tiểu khung: đánh giá tử cung, buồng trứng và toàn bộ vùng chậu qua hình ảnh siêu âm
Siêu âm nang noãn thứ cấp: thực hiện vào ngày thứ 2 – 3 của kì kinh nguyệt, đếm tổng số nang noãn 2 – 10mm, tổng phải có 10 – 20 nang noãn chia đều cho 2 buồng trứng, trong đó chỉ dưới 4 nang đáp ứng kém với kích thích buồng trứng mới được coi là bình thường
Theo dõi sự phát triển của nang noãn suốt chu kỳ bằng siêu âm
Siêu âm hơi nước buồng tử cung: nếu nghi ngờ có polyp, dính tử cung hoặc có vách ngăn buồng tử cung.

Siêu âm cho phép quan sát rõ hình ảnh của tử cung, buồng trứng, phần phụ

Bước thứ 5 là kiểm tra nội tiết. Các hormone gồm FSH, LH, Prolactin, Estrogen, AMH xét nghiệm vào ngày 2 – 3 của kỳ kinh giúp tìm kiếm những rối loạn phóng noãn, tăng Prolactin, buồng trứng đa nang hay giảm dự trữ buồng trứng.

Bước 6 tiến hành chụp tử cung và vòi trứng với thuốc cản quang. Phương pháp này sẽ cho thấy hình dạng buồng tử cung, vòi tử cung, tình trạng thông thương bên trong

Cuối cùng, cần phải đánh giá dự trữ buồng trứng, tức là khả năng cung cấp noãn. Để kết luận cần dựa vào tuổi tác, kết quả kiểm tra nội tiết, siêu âm nang thứ cấp và một vài thăm dò khác. Nang noãn càng dồi dào tỷ lệ có thai càng cao.

Điều trị vô sinh cho nữ bằng cách nào?

Tỷ lệ vô sinh chữa khỏi được ở nữ giới cũng phụ thuộc vào nguyên nhân và thời điểm điều trị. Phần lớn chị em còn bảo tổn được khả năng sinh sản nếu chức năng buồng trứng vẫn còn.

Phẫu thuật: nhằm giải quyết những nguyên nhân vô sinh gây ra do cấu trúc bất thường tại cơ quan sinh sản, đó là polyp, vách ngăn tử cung, u xơ hay lạc nội mạc tử cung.

Kích trứng: áp dụng cho người có nội tiết rối loạn làm trứng rụng không đều, thậm chí không rụng, nên rất khó thụ thai. Phương pháp sử dụng là thuốc kích trứng. Thông thường kích trứng sẽ kết hợp với những cách trị vô sinh khác nữa và nên có sự tư vấn, kiểm soát của bác sĩ.

Tiêm kích trứng chữa vô sinh cho nữ giới

Chữa bệnh phụ khoa: những viêm nhiễm và bệnh tình dục cần được điều trị bằng thuốc đặc hiệu với tác nhân gây bệnh, có thể kết hợp giữa đặt, uống, bôi. Chỉ khi những vấn đề phụ khoa này biến mất thì tinh trùng mới có nhiều cơ hội gặp trứng, phôi thai tạo thành cũng mới có thể làm tổ tại tử cung.

Sau cùng, khi những phương án ở trên không giúp mang thai tự nhiên, hoặc chị em gặp vấn đề gồm lạc nội mạc tử cung nặng, tắc hoặc hỏng ống dẫn trứng không phẫu thuật được, suy buồng trứng sớm hay vô sinh không rõ nguyên nhân thì biện pháp thụ tinh nhân tạo được sử dụng. Đó là:

Bơm tinh trùng vào tử cung: tinh trùng được lấy ra ngoài, sàng lọc giữ lại những con khỏe mạnh và bảo quản động lạnh. Khi trứng rụng, bơm tinh trùng vào tử cung. Thông thường kích trứng và bơm tinh trùng được áp dụng đồng thời để tăng hiệu quả.
Thụ tinh trong ống nghiệm: Tỷ lệ thành công cao nên ngày càng phổ biến. Sau khi kích thích trứng trưởng thành, bác sĩ sẽ lấy chúng ra ngoài và thụ tinh với tinh trùng ở trong ống nghiệm. Khi phôi hình thành mới chuyển vào trong tử cung giúp người phụ nữ mang thai. Nếu cần thiết, phôi và tinh trùng này sẽ được đông lạnh để sử dụng về sau.

Điều trị vô sinh là cả một hành trình dài đòi hỏi các cặp vợ chồng kiên trì và tin tưởng. Nhìn chung những kỹ thuật hiện đại ngày nay sẽ giúp hai bạn có con như ý muốn, hiếm khi nào vô sinh không chữa khỏi được. Vì vậy, đừng lo lắng sẽ ảnh hưởng tới khả năng thụ thai mà nên giữ tinh thần lạc quan, thăm khám sớm và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ nhé!